Selektywne prawo antysmogowe

Końcem stycznia 2017 roku sejmik województwa małopolskiego wprowadził uchwałę antysmogową dla małopolski. Jak wiemy, ma ona na celu poprawę jakości powietrza w naszym województwie. Pewne działania na rzecz ograniczenia niskiej emisji są konieczne. Nie można zaprzeczyć faktowi istnienia smogu i jego szkodliwości. Część osób to neguje - ale cóż, przykro mi, że się mylą. Nie mam potrzeby zbawiania świata i udowadniania jak bardzo. W tym wpisie chciałbym zwrócić uwagę na inny aspekt tej regulacji.

Posłużę się tutaj analogią do obowiązujących obecnie przepisów dotyczących usuwania ścieków bytowo-gospodarczych. Wszyscy wiemy, że każdy ma obowiązek posiadania albo przyłącza kanalizacyjnego lub - jeżeli brak jest sieci kanalizacyjnej - zbiornika bezodpływowego. No właśnie. I jak szanowni państwo, czy każdy ma ten zbiornik („szambo”) na pewno bezodpływowy? W Nowym Targu? Każdy albo korzysta z sieci kanalizacyjnej, albo regularnie wywozi swoje nieczystości. W miejscowościach okolicznych? Sami wiemy jak to wygląda. W gminach wiejskich kontrola jest zdecydowanie słabsza i pomimo upływu lat nic się nie zmienia.

Mało? Kiedy szanowny czytelnik dokonywał obowiązkowego przeglądu kominowego? Jaki obowiązek? Tak działa prawo selektywne. Muszę przyznać, że byłem nieco zaskoczony, kiedy znajomy z Krakowa dokonywał przeglądu kominiarskiego. Nawet nie zdawałem sobie sprawy, że taki obowiązek istnieje!

Jak będzie z uchwałą antysmogową? Podobnie. W Nowym Targu wydaje się, że większość mieszkańców jest w pewien sposób uświadomiona o konieczności poprawy jakości powietrza w naszym regionie. Przy pomocy prośby i groźby prawdopodobnie za jakiś czas niemal wszystkie kotły w Nowym Targu będą spełniały normy. Czy tak będzie w okolicznych miejscowościach? Wątpię.

Uchwała nakłada obowiązek kontroli na urzędy gmin. Ponownie posłużę się analogią do kontroli gospodarki wodno-ściekowej. W Nowym Targu całość opiera się o systematyczne kontrole. Z moich wiadomości wynika, że pracownicy UM chodzą (a przynajmniej chodzili, bo czerpię wiadomości już sprzed kilku lat) regularnie i kontrolują faktury za wywóz nieczystości. Natomiast w gminie Szaflary lub Biały Dunajec kontrola odbywa się na podstawie skarg (donosów) sąsiadów. Hulaj dusza, piekła nie ma.

Podejrzewam, że z uchwałą antysmogową będzie podobnie. Wyobraża sobie ktoś moją szanowną babcię ogrzewającą dwie izdebki piecem kaflowym,montującą elektrofiltry lub kocioł na ekogroszek? Co jest najważniejsze w tym wpisie to fakt, jak miernie działa prawo w Polsce. Z jednej strony jest konieczna poprawa jakości powietrza. Z drugiej strony, zawsze się uśmiecham,jak pomyślę o tych elektrofiltrach u babci. Już widzę jak ją zmuszą. Skoro u niej w gminie nie ma ani metra kanalizacji i cała wieś solidarnie ma „rurki do potoka”. Prawo polskie nie rozwiązało jeszcze tego problemu. I nie rozwiąże. Co jest ważne to to, jak prawo traktuje ludzi i jak my je traktujemy. Skoro wszyscy we wsi wiemy, że ta kontrola szamb to lipa, to dlaczego przestrzegać innych praw? To gdzie jest granica pomiędzy prawami, które szanujemy i przestrzegamy, a tymi, które można zlekceważyć? Czy mogę prowadzić samochód pod wpływem alkoholu? Skoro nie mają zastrzeżeń do mojego braku „szamba”, to kto się będzie czepiał, że po piwie lub dwóch pojadę samochodem do sklepu? Czy w sumie zrzucanie ścieków do rzeki nie jest niczym złym, czy może jest złe?

Prawo nie jest wyznacznikiem moralności. Nie jest wskazówką,co jest dobre lub złe. Jednak kiepskie prawo może powodować konflikt z naszym systemem wartości. Unikajmy tworzenia kiepskiego prawa.