2016-09-06 10:20:00
Blog
Wiedza vs opinie w sporze o badania narządu ruchu
Od 2012 roku, od kiedy nadzór nad badaniami zwierząt przejął TPN i naukowcy, konie są poddawane głównie badaniu tętna, oddechów, stopnia odwodnienia i nie są badane w ruchu. Ponieważ niewielu Czytelników wie, dlaczego badania w ruchu i rzetelne badania ortopedyczne są tak ważne dla koni pracujących na twardym podłożu - wyjaśniam na moim blogu :)
Przedwojenne normy użytkowania koni roboczych (za prof S.Bryłą) dla warunków trasy MO, o nachyleniu średnim 5% przewidywały 407 kg/konia czyli faktycznie ... jazdę dorożką albo przejazd pustego wozu? I pomyśleć, że powszechnie podkpiwano z informacji że z wozów należy zdjąć TONĘ !!! PS. Ponieważ w Moku jeździ się szybciej - ołówkiem-przeliczono obciążenia dla 1,87m/s.
Porównanie sił faktycznego uciągu koni (kolor czerwony) i wartości (kolor czarny) przyjętych dla oceny przeciążeń w opinii z 5.11.2014 r wykonanej dla TPN po pomiarach.
Fragment rozporządzenia z 1928 roku, dotyczącego "oceny" pracy kulawymi końmi i przeciążeń
1. 1. Od 2012 r organizacje ochrony zwierząt stale zgłaszały TPN potrzebę wykonywania badań aparatu ruchu. Wnioski te były ignorowane, do pracy dopuszczano konie nie przebadane ortopedycznie, z widocznymi gołym okiem wadami postawy , często źle podkute, z nieprawidłowymi kopytami - np. ze zmianami ochwatowymi , bez rzetelnego badania w ruchu, wykonania prób zginaniowych (wykrywanie kulawizn) czy wykorzystania dostępnej na miejscu diagnostyki (USG, RTG),
2.. Wiedza o warunkach w jakich konie na trasie do Morskiego Oka są eksploatowane jest powszechna: trasa jest asfaltowa z fragmentami kostki granitowej, stroma, większość drogi konie pokonują kłusem (co zwiększa prawie dwukrotnie obciążenia narządu ruchu w stosunku do stępa). Przywoływany jakże często prof. Brzeski zaleca cyt „ przy zjeździe z większych pochyłości lub z dużym ciężarem należy jechać zawsze stępem” (Użytkowanie koni” Skrypt AR Kraków), co zapewnia i bezpieczeństwo jazdy i zmniejsza obciążenia aparatu ruchu konia. Dodatkowo, już w 1931 roku płk Władysław Hoffman, naczelny weterynarz Centrum Wyszkolenia Kawalerii pisał w podręczniku dla oficerów kawalerii i artylerii, że „nieszczęśliwe wypadki są o wiele częstsze na terenie twardym jak na miękkim. Najniebezpieczniejszy jest jednak teren niejednakowy, w którym niebezpieczeństwo powstaje w miejscach twardych i w chwili nierównomiernego podparcia się”. Teza ta znajduje potwierdzenie również we współczesnych badaniach naukowców,
3.Ignorowanie potrzeby wykonywania badań narządu ruchu i tłumaczenia o niemożności ich przeprowadzenia czy to z uwagi na brak miejsca czy brak zgody na ich przeprowadzenie przez właścicieli koni są zaledwie pretekstem służącym Komisji do unikania gruntowniejszej diagnostyki nóg zwierząt poddawanych pracy na twardym podłożu, co do której wiadomo , że ma szkodliwy wpływ na narząd ruchu koni . W tym kontekście np. dosyć dziwnie brzmi troska dotycząca szkodliwości dla zdrowia oceny ruchu w kłusie podczas badań na kostce granitowej (z czym się zasadniczo zgadzamy) w sytuacji , gdy po tej samej kostce konie kłusują codziennie, zwożąc z Włosienicy pełne turystów wozy. Ponadto, w trakcie badań równości nawierzchni asfaltowej wykonanych w 2015 roku okazało się, ze nierówności asfaltu sięgają nawet 26 milimetrów, a zatem są większe niż występujące na fragmentach wyłożonych kostką i również uniemożliwiają pewne oparcie okutych kopyt podczas jazdy w dół z blisko dwutonowymi wozami wzdłuż całej trasy. Komisja w br. miała możność poszerzenia zakresu badań w przypadkach stwierdzonego w badaniu palpacyjnym „grzania” ścięgien czy podejrzenia kulawizn o diagnostykę USG i RTG, wiec tłumaczenia, że nie można było jej przeprowadzić z braku zgody wozaków są niepoważne. Niezdiagnozowane konie należało wykluczyć z dalszej pracy, mając na względzie ich dobrostan i przestrzeganie ustawy o ochronie zwierząt. Natomiast dopuszczanie do pracy koni, co do których było domniemanie nieprawidłowości w układzie ruchu jest działaniem nie mającym na uwadze należytej troski o zwierzęta, albowiem „kulawizny świadczą o bólu w kończynie a im dotkliwsze cierpienie tym silniej kuleje koń”( płk lek wet Hofman, 1931).
4. Ujawniony przez prof. Kolstrunga stan kopyt, wynikający z nieprawidłowego kucia czy niewłaściwego dopasowania podków, wobec dorocznych szkoleń jest niewytłumaczalny. Z drugiej strony, komisja w latach minionych akceptowała i nadal akceptuje milcząco pracę koni z podkowami gryfowymi, co do których wiadomo, że maja szkodliwy wpływ na stan zdrowia zwierząt i wobec braku należytego podparcia przyczyniają się do powstawania kulawizn. Tak przynajmniej można wyczytać z bogatego piśmiennictwa hipologicznego na poziomie akademickim. Cytując za prof. Zwolińskim- „nie można jednak w żadnym wypadku używać tak podkutych koni do prac na drogach bitych czy o twardym podłożu”, a nawet w pracy samego pana profesora Kolstrunga dotyczącej pielęgnacji kopyt i podkuwania można znaleźć pogląd, że na podłożu twardym, ze względu na uniesienie końców ramion i nierówne oparcie, podkowa hacelowa nie powinna być stosowana. Mimo tego, raport hipologa komisji nie zawiera wniosków o ewentualnym zakazie używania podków gryfowych w pracy na trasie do Morskiego Oka. Komisja ograniczyła się jedynie do stwierdzenia, że dostrzeżono u niektórych koni m.in. skutki niewłaściwego kucia tj. zawężenie kopyta, czy dotyczące pielęgnacji – płaskie kopyta, co w sytuacji pracy na twardym podłożu w oczywisty sposób szybciej zużywa aparat ścięgien i więzadeł w wyniku zaburzenia prawidłowej mechaniki ruchu. Płk lek wet. W.Hofman w podręczniku „Hipologii” dla oficerów kawalerii pisał, że „ przyczyną zerwania ścięgien może być również przedawnione kucie lub nieprawidłowe struganie kopyta”, co w kontekście stwierdzonych nieprawidłowości winno tym bardziej skłaniać członków Komisji, naukowców o znanym dorobku, do częstego badania narządu ruchu niż – jak dotąd ma miejsce - dopuszczania takich koni do pracy bez rzetelnej kontroli aparatu ruchu. Z drugiej strony, jako przyczyny powstawania zwężenia kopyta W.Hofman wskazuje m.in. przewlekłe kulawizny, suche utrzymanie kopyt , ciasne podkowy, podkowy zwarte ( mostek nie dotyka strzałki), wysokie hacele, oddalające strzałkę od naturalnego oparcia o ziemię, co tym bardziej czyni niezbędnymi i koniecznymi częstsze badania narządu ruchu.
5. W badaniach narządu ruchu dotąd pomijano możliwość diagnostyki często występujących zmian ochwatowych widocznych na kopytach, mimo ze istniała możliwość wykonywania badania RTG na miejscu. Cytując za płk Hofmanem „ raz przebyta choroba [ochwat] łatwo się odnawia”, co tym bardziej powinno skłaniać fachowców od użytkowania koni a tym bardziej specjalistów chorób koni do włączenia diagnostyki RTG i USG narządu ruchu na stałe do planu badań czy wnioskowania ich przeprowadzenia w celu wykluczenia występowania ochwatu przewlekłego,
6. Komisja w minionych latach dopuszczała do pracy konie młode, nawet trzyletnie np. 12 sztuk w 2013, wiedząc że będą pracować w warunkach co najmniej ciężkiej pracy pośpiesznopociągowej, która prowadzi do wyniszczenia zdrowia zwierząt, w szczególności tych młodszych niż pięcioletnie. Dodatkowo, konie rozpoczynające w młodym wieku pracę ciężką na twardym podłożu, są o wiele bardziej narażone na powstawianie zmian w obrębie narządu ruchu, co tym bardziej winno skłaniać do oczywistego wniosku , że brak regularnych badan ortopedycznych, co najmniej przed- i po- sezonowych jest całkowicie nieracjonalnym działaniem Komisji . Z jednej strony dopuszcza się do pracy nawet trzylatki ( 2013 rok) a potem unika wykonywania badań narządu ruchu – choć jest wiadomym, że cyt. za prof. Zwolińskim „- konie późno dojrzewające a z takimi mamy do czynienia w naszym kraju, mogą być używane do ciężkiej pracy dopiero po całkowitym zakończeniu wzrostu i rozwoju tj po ukończeniu piątego roku życia. Przy odpowiednim żywieniu i pielęgnacji mogą być używane do pracy NA ROLI bez większej dla siebie szkody już po ukończeniu trzech lat- nie powinny być jeszcze używane do pracy na twardej szosie , gdyż odbija się to w przyszłości na stanie ich kończyn”
7. Głosami weterynarzy i na podstawie opinii wystawionych na wniosek fiakrów, wbrew wcześniejszym zaleceniom prof. Kolstrunga, w 2015 roku Komisja dopuściła do pracy na trasie do MO konie czteroletnie, mimo że cyt. za prof. Zwolińskim „z prac ciężkich i bardzo ciężkich muszą być wyłączone … konie przed ukończeniem przez nie 5 lat życia”. W szczególności, utytułowani naukowcy z Komisji musieli zdawać sobie sprawę z konsekwencji dla zdrowia młodych koni, jakie wywoła ich praca na twardym podłożu [asfalcie czy granitowej kostce], a mimo to, choć może właśnie dlatego, od lat skutecznie unikano monitorowania stanu zdrowia aparatu ruchu zwierząt. Inny hipolog, prof. Prawocheński uważał, ze do ciężkiej pracy można używać konie dopiero po zakończeniu 5 lat, czyli dopiero po zakończeniu procesu formowania szkieletu”. Z uwagi na opłacalność – konie bywają użytkowane o wcześniej, a „o ile jest to proces stopniowy i z prowadzony ostrożnością – nie ma w tym niż złego”. „Stopniowanie pracy dla koni młodych jest potrzebne również z uwagi na niebezpieczeństwo nadużycia jego ruchowego mechanizmu i wyczerpania organizmu związanego z niepotrzebnym wysiłkiem”. Należy podkreślić, że warunkach pracy na trasie do Morskiego Oka, wszystkie konie podlegają takim samym limitom -młode i starsze, wytrenowane czy też nie. Dopuszczenie do pracy jest jednoznaczne z obciążeniem ich zgodnie z regulaminem w zakresie ilości pasażerów, przy zupełnym braku poznania wiedzy na temat skali zmian masy ładunku na wozie i masy wszystkich wozów.
17 10. Udział członkini partii Kukiz ’15 jako obserwatora tegorocznych badań był o tyle cenny, ze to właśnie ta pani była świadkiem, jak jeden z wozaków tuz przed ostatnim ostrym zakrętem stanął na poboczu i ściągał z koni pianę. Ten odpoczynek podarowany zwierzętom w oczywisty sposób wpłynął na uzyskane parametry fizjologiczne "po wysiłku". Pani Edyta ustnie zgłosiła to zdarzenie członkowi Komisji , czego niestety nie odnotowano. Podobne sytuacje miały również miejsce w poprzednich latach. W 2012 roku, pan dr Tischner, proponując badania wysiłkowe w oparciu o parametry fizjologiczne tętna i oddechów, pominął najważniejszy czynnik wpływający na oceniane parametry fizjologiczne koni a stanowiący podstawową wadę jego planu badań tj. brak nadzoru Komisji zarówno nad czasem przejazdu jak i obciążeniem koni, co przy występujących istotnych opóźnieniach przy pomiarze wskaźników fizjologicznych sięgających nawet 20. minut pozwalało "widzieć" komisji odmienny obraz wysiłku koni niż ten, jaki ma miejsce podczas codziennej eksploatacji zwierząt: pozostawienie bez nadzoru Komisji faktycznego czasu przejazdu i ładunku spowodowało zarówno wydłużenie czasu przejazdu jak i zmniejszenie wysiłku zwierząt podczas ciągnięcia niepełnych wozów. To oznacza, ze próby „wysiłkowe” koni od początku odbywały się w nieporównywalnych warunkach a nadto stwarzały mylne wrażenie o faktycznej pracy tych koni , szczególnie, ze to prędkość przejazdu (oprócz wagi wozu z ładunkiem) jest najistotniejszym czynnikiem wywołującym zmęczenie czy przeciążenie koni . Dodatkowo, opóźnienia w badaniu koni zaraz po wysiłku, dochodzące do nawet 20 minut tym bardziej zniekształcają obraz reakcji organizmu zwierzat na wysiłek. Ta sytuacja zresztą trwa od dłuższego czasu m.in. w roku 2013, 2014 czy 2015 organizacje bezskutecznie zwracały uwagę na te istotne z punktu widzenia metodyki badań nieprawidłowości,
11. Powiatowy Inspektor Weterynarii co do zasady, z ustawy, winien nadzorować dobrostan koni pracujących na trasie do Morskiego Oka i pozostawać bezstronnym zamiast pracować w charakterze członka czy przewodniczącego komisji badającej konie. Komisja jest bowiem organem powołanym przez Dyrektora TPN a za prawidłowość jej działań odpowiadają wyłącznie jej członkowie wraz z TPN, w zakresie posiadanych uprawnień czy kompetencji,
2 13.. W pracy pośpiesznopociągowej , z jaką mamy do czynienia w warunkach trasy do Morskiego Oka cyt (za prof. Sasimowskim i Budzyńskim , 1987) „racjonalna eksploatacja koni przy tego rodzaju pracy , powodująca stosunkowo niskie zużycie energii powinna polegać na wolnym stepie podczas jazdy z ładunkiem i na lekkim, niewysilonym kłusie podczas pustej jazdy, a przy dłuższych dystansach oraz na gorszych odcinkach drogi – stępa. Duże obciążenia, ostre tempo jazdy, nie dająca dobrego oparcia kopyt nawierzchnia drogi – brak dostatecznie częstych odpoczynków mogą powodować , ze omawiany rodzaj pracy będzie bardzo wyczerpujący”
Wszystkie wyżej wymienione argumenty są istotne dla uznania badania narządu ruchu za najbardziej pożądane działanie Komisji dopuszczającej zwierzęta do pracy. Dodatkowo, w warunkach trasy do Morskiego Oka należy się spodziewać, że problemy z aparatem ruchu będą jedną z głównych przyczyn wymian czy jak kto woli brakowania koni, gdyż (za płk Hofmannem) cyt. „Najczęściej spotykaną przyczyną uszkodzenia ścięgien jest zmęczenie konia” i postawienie nierozważne kończyny, utrata równowagi a w następstwie sforsowanie i uszkodzenie ścięgna. Najczęściej dotyczy m.in. ścięgna zginaczy stawu kopytowego i koronowego nóg przednich, czyli urazów, jakie zostały zdiagnozowane w 2015 roku u koni pracujących na trasie do Morskiego Oka.
Osobiście uważam, że pięć lat to wystarczająco dużo czasu, aby odpowiednie miejsce do badania narządu ruchu i na twardym a przede wszystkim na miękkim podłożu (ścięgna) znaleźć i takie badania wdrożyć a inicjatywą w tym zakresie nie powinni się wykazywać jedynie "animalsi". Co smutne, jakże liczni podczas badań koni przedstawiciele mediów nigdy bliżej nie interesowali się tą tematyką, utrwalając -być może niechcący- wizerunek bezpodstawnie awanturującego się "zielonego" czy w wersji ostrzejszej "ekoterrorysty".
PS W zakresie oceny obciążeń koni wynikających z opinii prof. Kolstrunga po pomiarach w 2014 roku warto przytoczyć (zdjęcie obok) porównanie wielkości zmierzonych -ale istotnie zaniżonych- sił uciągu wobec wyliczeniowych, faktycznych. Jednakże, szerzej, temu zagadnieniu poświęcę kolejny wpis na blogu.
"TVNiepolska 2016-09-05 23:29:54
hAlina, jak hAlina. Ale co na to z boku ? Komu teraz przyzna rację ? Tak bardzo lubi się POsiłkować wiedzą z TVN."
Dla ułatwienia zacytuję ci inny komentarz:
"bca 2016-09-08 13:20:13
koniarze to taka sama sekta, jak ci od zamachu w smoleńsku. żadne argumenty i dowody do nich nie docierają.
fakty podważające przyjętą z góry tezę są pomijane, przemilczane lub uznawane za sfałszowane.
Obydwa w pokrewnych artykułach.
Powolywanie na doswiadczenia w tej dziedzinie na lata przedwojejnne to juz jest postep wiedzy wyprzedzajacy wspolczesna weterynarie minimum o 200 lat. Dziwie sie ze wysokowyuczona nie doszla do tego sama. Male dziecko wie ze jak masz krotsze nogi to wolniej idziesz a jak masz stare pluca to ciezej oddychasz.Kazdy tez wie ze klamstwo ma krotkie nogi a Im wiecej klamiesz do drogi przybywa nie ubywa. ty tez juz tak sie zamotalas w tym klamstwie ze sama juz niewiesz gdzie jest problem I masz dylemat czy to koine sa przemeczone czy pod wlosami klocki sie rozsypaly
Mniej pracując - poprawisz stan kopyt tzn pazurków:)
Ps. To i tak bardzo duży skrót. Przeciez ci sie chwaliłam pracą "u podstaw"
Faktycznie dotrwać do końca, to ciężko :)
Wracając do Art. którego nie czytałam, to czy te zdjęcia są kopyt koni z MOka ?
Moje po paznokcie też się często łamią :)
Zastanawiającym jest FAKT, że żadna z opinii "zielonych" nie została uwiarygodniona przez lekarza weterynarii czy zootechnika - ŻADNA! Dlaczego? ...
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
POLE - 2 HA i 42 ARY. 505 429 375. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA na rok lub dłużej DWA DOMKI DREWNIANE po 70mkw, Zakopane - Chłabówka. Kontakt na e-mail: podkowa@op.pl -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
Aparthotel Renesans w Zakopanem poszukuje kandydatów na stanowiska: KIEROWNIK RESTAURACJI, KELNER/BARMAN, POKOJOWA. Stabilna praca w nowo otwieranym Obiekcie. Zgłoszenia prosimy kierować na adres: praca@renesans.pl lub tel. 602444734 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKALE HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWE o powierzchniach ok. 58 i 55 m2, oraz PIWNICA 23 m2. Możliwość połączenia lokali. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272. -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941. -
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. DRZEWO OPAŁOWE BUK. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607 -
PRACA | dam
Centralny Ośrodek Sportu w Zakopanem zatrudni Kasjera. 725300144 https://bip.cos.pl/1509/zakopane praca.zakopane@cos.pl
Tel.: 725300144 -
USŁUGI | budowlane
WYKONCZENIA I REMONTY. 602839607
Tel.: 602839607 -
SPRZEDAŻ | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607 -
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680. -
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, SPRZĄTANIE. 796 358 958. -
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594. -
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Proszę dzwonić - 788 624 940. 788 624 940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL NA PIZZERIĘ W ZAKOPANEM. 502 658 638 -
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM SIANO W BALACH. 502 658 638 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA PLAC POD MAGAZYN. 502 658 638 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIE, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638 -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, ŁAZIENKI, ZABUDOWY, ADAPTACJA PODDASZY, REMONTY, DOCIEPLENIA BUDYNKÓW, FASADY. 693 206 403. -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, DOMY OD PODSTAW, POKRYCIA DACHOWE, SZALUNKI STROPOWE. 693 206 403. -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI MINIKOPARKĄ 2.5 TONY - 722 307 227. -
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY i OPAŁ - 788 344 233. -
PRACA | dam
PENSJONAT "Willa Park" W CENTRUM ZAKOPANEGO ZATRUDNI OSOBĘ DO SPRZĄTANIA I RZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ. 509 578 689. -
PRACA | dam
Kucharz al'a carte- Restauracja Górska w Białce Tatrzańskiej Do uzupełnienia zespołu poszukujemy osoby na stanowisko: KUCHARZ. Oferta pracy dla kucharza z doświadczeniem zawodowym. Praca na stałe, bardzo dobre warunki pracy. Więcej informacji pod nr. 518 259 536 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518 259 536
E-mail: rest.gorska@gmail.com
WWW: www.restauracjagorska.pl -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Las z drzewostanem pow. 41ar w Lipnicy Wielkiej 603071487, 609325040. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428. -
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476 -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
- Wszystkie komitety wyborcze, które wystawią listy w całej Polsce przedstawiły liderów list wyborczych. Poznaliśmy wszystkie nazwiska osób w okręgu 14 obejmującym powiaty Tatrzański, Nowotarski, Nowosądecki, Limanowski i Gorlicki.
- MÓJ ROZwój obejmuje też sprawy nowotarskie i próbę zrozumienia aktualnego tematu związanego z wyższą szkołą podhalańską.
-
- Ukraina, leżąc na pograniczu Rosji a zachodnimi państwami Europy, odzwierciedla swoją rozdartą naturę i podział w społeczeństwie. Połowa ludności mówi po rosyjsku jako swoim pierwszym języku, druga połowa po ukraińsku. Uprzemysłowione landy centrum, wschód i południe, są kulturalnie odzwierciedleniem ortodoksyjnych Rosjan. Niektóre części zachodnie były powiązane z Ukrainą dopiero po II wojnie światowej, historycznie mając inną kulturę.
- Animalsi wypowiadając sie na temat przeciążeń koni pracujących w zaprzęgach bazują na konkretnych, inżynierskich wyliczeniach.
- W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy zwiększoną presję ze strony rządów kilku krajów, które wspierają potężne grupy w sektorze prywatnym w celu nadzorowania mediów społecznych i alternatywnych źródeł informacji. Jest to wielopłaszczyznowy atak na naszą wolność, który już ograniczył rodzaje informacji, do których mają dostęp obywatele, a tym samym zawęża opcje polityczne, aby odpowiadały osobom sprawującym władzę.
- Patrząc z kosmosu, staje się jasne, że Ziemia jest prawdziwie żywą planetą, odmienną od każdego innego znanego świata w Układzie Słonecznym. Z kontynentami, płynnymi oceanami, pokrywami lodowymi, zmieniającymi się wzorami chmur i cienką, ale znaczącą atmosferą. Nasza planeta tętni życiem, zmieniając się z dnia na dzień i z sezonu na sezon. Bez atmosfery nasz świat byłby chłodniejszy o 33 ° C, co czyniłoby go niezdolnego do posiadania ciekłej wody na powierzchni.
- Mój ROZwój jest też pod wpływem kobiet. Jedną z nich jest Byron Katie, która wyjaśnia pojęcie arogancji
- Rada Europejska, czyli przywódcy 28 krajów członkowskich Unii, przedstawili po trzech dniach burzliwych obrad listę zaskakujących kandydatów na najważniejsze stanowiska w Brukseli. Po naradach, rówież Parlament Europejski wybrał swojego przewodniczącego na pierwszym posiedzeniu europarlamentarzystów.
- Zapraszamy wszystkich bardzo serdecznie na otwarte Spotkanie Konfederacji w Nowym Targu i Zakopanem!
- Według najnowszych danych pochodzących z Międzynarodowego Funduszu Walutowego Wenezuela ma najmniejszy na świecie wzrost gospodarczy, największą inflację i dziewiątą największą stopę bezrobocia. Wskaźnik śmiertelności niemowląt zwiększył się 100 krotnie w ciągu ostatnich czterech lat. Ich waluta straciła 99 procent swojej wartości od początku 2012 roku. To się nazywa całkowite załamanie społeczne i gospodarcze. I stało się to pomimo faktu, że Wenezuela ma największe na świecie rezerwy ropy naftowej.