2018-02-15 17:58:21

Reklama

BLOG Maciej Krupa

Blog

SZLAKIEM ZNAKOMITYCH ZAKOPIAŃCZYKÓW

Pod koniec ubiegłego roku nakładem Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem ukazał się nowy przewodnik. „Szlak znakomitych zakopiańczyków” autorstwa Zbigniewa Moździerza i wyżej podpisanego. To propozycja dla osób zainteresowanych dziejami naszego miasta. Historię miejsca można opisywać na rozmaite sposoby: chronologicznie, topograficznie, biograficznie. Wybraliśmy ten ostatni trop, aby opowiedzieć dawniejsze dzieje wioski pod Giewontem przez pryzmat zamieszkujących tu osób. Tych, które odegrały w historii Zakopanego, a czasem Polski, ważną, godną uwiecznienia rolę. Tak powstała ta książeczka.

Książeczka, bo format jest poręczny, kieszonkowy (A-6), a publikacja niezbyt obszerna – liczy 148 stron. Żeby zmieścić na takiej przestrzeni rozsądną liczbę biogramów i zdjęć trzeba było dokonać wyboru. Postanowiliśmy ograniczyć się do osób mieszkających w Zakopanem, które urodziły się w XIX stuleciu. Ważnym kryterium było zamieszkiwanie w Zakopanem przez dłuższy okres czasu. Wielu z naszych bohaterów nie urodziło się tutaj, ale kiedyś tu przyjechali i postanowili zostać, osiąść, zapuścić tu swoje korzenie.

Jedni ze względów estetyczno-sentymentalnych, inni z konieczności. Jedni, jak dr Tytus Chałubiński, przyjeżdżali do Zakopanego od lat zanim zdecydowali się tu zamieszkać. Inni, jak August Zamoyski czy Mariusz Zaruski, spędzili tu zaledwie kilka, zazwyczaj bardzo intensywnych lat. Jeszcze inni, jak Wojciech Brzega, urodzili się w Zakopanem i spędzili tu większość swojego życia.

Znaczną grupę stanowili chorzy, którzy szukali w górach zdrowia. Zakopane wcześnie stało się ważnym ośrodkiem leczenia gruźlicy, a wielu jego rezydentów, zamieszkało tu z powodu tej śmiertelnej dawniej choroby, by wymienić z tego grona tylko Stanisława Witkiewicza, Władysława Matlakowskiego, Karola Szymanowskiego czy Maksymiliana Marię Kolbego.

Kryterium wyboru była więc data urodzenia, ale z racji długowieczności niektórych z naszych bohaterów, w opisach sięgamy często głęboko w wiek XX. Książka jest podzielona na rozdziały obejmujące rozmaite grupy zawodowe: lekarzy, nauczycieli, architektów. Osobne rozdziały poświęcono artystom i ludziom pióra oraz społecznikom, przedsiębiorcom, księżom i ludziom związanym z turystyką i sportem.

Pierwsza część opisuje, używając określenia Ferdynanda Hoesicka, „legendowe postaci zakopiańskie”. Wśród nich Sabałę, księdza Stolarczyka, Chałubińskiego i Zamoyskiego. We wstępie Zbigniew Moździerz omawia syntetycznie powstanie i rozwój Zakopanego do połowy XX wieku.

Każdy biogram opatrzony jest wykazem miejsc związanych z daną osobą, syntetyczną bibliografią oraz, poza kilkoma wyjątkami, fotograficznym portretem opisywanej osoby. Nie ma w tym przewodniku klasycznie przedstawionych tras zwiedzania. Można go wykorzystywać na rozmaite sposoby: wędrując szlakiem jednego z bohaterów, wybierając jedną z zakopiańskich rodzin lub podążając szlakiem lekarzy, czy artystów malarzy. Sposobów może być tyle, ilu czytelników.

Mam nadzieję, że nasza książka dopełnia dotychczasową literaturę przedmiotu. W 2014 roku Muzeum Tatrzańskie wydało przewodnik autorstwa Zbigniewa Moździerza Szlak stylu zakopiańskiego. Rok wcześniej Zbigniew Moździerz i Jerzy Roszkowski opublikowali Szlak Zamoyskiego. Jest też znakomity, od dawna nie wznawiany, Zakopane. Przewodnik historyczny Macieja Pinkwarta i Lidii Długołęckiej-Pinkwart. Przewodnikowo jest chyba Zakopane najlepiej i najdokładniej opisanym miastem w Polsce. Co nie znaczy, że nie istnieją wciąż przestrzenie słabo obecne w przewodnikowym piśmiennictwie i że nie ma już nic do roboty. Na razie nie wiadomo czy Muzeum Tatrzańskie zdecyduje się na kolejną część Szlaku znakomitych zakopiańczyków, poświęconą osobom urodzonym w XX wieku. Zresztą prawdopodobnie nie zmieściliby się wszyscy w jednym tomie…

W tym opisywanym zamieszczono 122 biogramy i 133 zdjęcia. Książkę uzupełnia wybrana bibliografia, skorowidz opisanych osób i plan Zakopanego z zaznaczonymi obiektami na trasie z Nawsia do Kuźnic. Publikacja została wydana również w angielskiej wersji językowej. Projekt dofinansowano z funduszy miasta Zakopanego za pośrednictwem Zakopiańskiego Centrum Kultury. Przewodnik można kupić w oddziałach Muzeum Tatrzańskiego i w internecie na stronie: muzeumtatrzanskie.pl

Na okładce zdjęcie autorstwa Stanisława Witkiewicza, dobrze znane i świetnie ilustrujące złożony charakter Zakopanego. Idą obok siebie Sabała, góral symbolizujący miejscową tradycję i kulturę oraz młody Staś Witkiewicz, urodzony w Warszawie, w przyszłości jeden z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku, mieszkaniec Zakopanego, radykalnie kwestionujący podhalańską tradycję i wartości. Takie właśnie – złożone, niejednoznaczne, inspirujące i niezwykłe jest Zakopane, które próbowaliśmy przedstawić.

Maciej Krupa, Zbigniew Moździerz, Szlak znakomitych zakopiańczyków. Przewodnik. Muzeum Tatrzańskie, Zakopane 2017, s. 148, cena 10,- zł.

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Krzysiek 2018-02-16 13:09:07

pani Krupa, książka jest od ponad pół roku na rynku wiec nie potrzeba robić jej takiej reklamy, zwłaszcza, ze nie jest twórcza. To, ze robi sobie Pan autopromocje to inna bajka, ale Pan z tego słynie :)

Maciej Krupa 2018-02-16 11:06:50

@Tomasz Pomurnik
Tak jest oczywiście biogram Stanisława Barabasza - strona 39. Tak - cena 10,- zł, taką cenę ustalił wydawca czyli Muzeum Tatrzańskie.
@Monika
Szanowna Pani, nasza książka nie jest zlepkiem innych książek, tylko tekstem oryginalnym. Oczywiście korzystamy z literatury, którą uczciwie wymieniamy w bibliografii. Oczywiście cytujemy w biogramach fragmenty innych tekstów, ale cytaty są zawsze wyróżnione wcięciem i kursywą i opatrzone odnośnikiem. Nie sposób napisać książki historycznej bez oparcia o rozmaitego typu źródła. Ale sugestia, że jest ona zlepkiem cudzych tekstów jest nieprawdziwa. To nasz własny tekst.

monika 2018-02-16 06:48:22

Szkoda, ze publikacja jest zlepkiem innych ksiażek a nie tekstem własnym

Galerie

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Kolędowanie z "Krywaniem"

Szkolne urodziny w "Kmicicu"

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL NA PIZZERIĘ W ZAKOPANEM. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM SIANO W BALACH. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA PLAC POD MAGAZYN. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIE, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, ŁAZIENKI, ZABUDOWY, ADAPTACJA PODDASZY, REMONTY, DOCIEPLENIA BUDYNKÓW, FASADY. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, DOMY OD PODSTAW, POKRYCIA DACHOWE, SZALUNKI STROPOWE. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. DRZEWO OPAŁOWE BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI MINIKOPARKĄ 2.5 TONY - 722 307 227.
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY i OPAŁ - 788 344 233.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA WNĘTRZ KRÓTKIE TERMINY GWARANCJA NA WYKONANE ROBOTY. 602839607
Tel.: 602839607
PRACA | dam
PENSJONAT "Willa Park" W CENTRUM ZAKOPANEGO ZATRUDNI OSOBĘ DO SPRZĄTANIA I RZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ. 509 578 689.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Zakopane sprzedam wydzielone udziały w kamienicy na Krupówkach. tel 660797241 b12.pl.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Zakopane - DOM na ulicy Grunwaldzkiej. 660 797 241
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Zakopane -sprzedam dom na ulicy Stachonie 660797241 b12.pl.
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni POKOJOWE - 666378357
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Działka pow. 41ar do zabudowy położona w Lipnicy Wielkiej pod Babią Górą. 603071487, 609325040.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Las z drzewostanem pow. 41ar w Lipnicy Wielkiej 603071487, 609325040.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428.
PRACA | dam
Zatrudnię TYNKARZA I POMOCNIKA przy tynkach maszynowych. 730 39 73 01.
PRACA | dam
Poszukujemy osób do pomalowania drewnianych balkonów w obiekcie turystycznym w Zakopanem. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt pod numerem telefonu: 693 692 100. 693692100
Tel.: 693692100
KUPNO
SKUP STARYCH SPAWAREK. 536269912.
RÓŻNE
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. 536269912.
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
POLE - 1.6 HA i 42 AR. 505 429 375.
NAUKA
NATIVE SPEAKER - JĘZYK ANGIELSKI - nauka face to face lub online, PRZYGOTOWANIE DO MATURY - Zakopane, okolice - 605 069 173
USŁUGI | budowlane
TYNKI MASZYNOWE. 604 857 880.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.